Radyoaktivite Ölçüm Laboratuvarları
Laboratuvarlar
Radyoaktivite Ölçüm Laboratuvarları, halkın radyasyon güvenliğinin teminine ve nükleer teknolojinin barışçıl amaçlarla kullanılmasına katkıda bulunmak amacıyla ihtiyaç duyulan radyolojik ölçüm tekniklerini uygulamak ve bu konuda araştırma-geliştirme faaliyetlerini yürütmek üzere yapılanmıştır.
Bu kapsamda temel sorumlulukları; bünyesinde yapılan radyolojik ve izotopik analiz hizmetlerini yeterli, doğru, hassas ve izlenebilir metotlarla gerçekleştirmek; nükleer tekniklerin değişik alanlardaki kullanımına yönelik araştırma-geliştirme çalışmaları yapmak; sahip olunan bilgi birikimi, deneyim ve uzmanlık ile laboratuvar altyapısının sürdürülebilirliğini sağlayacak faaliyetleri gerçekleştirmek; diğer kurum ve kuruluşlarla işbirliği yaparak radyolojik ve izotopik ölçüm ve analiz konularında bilgi aktarımına ve deneyimin arttırılmasına katkıda bulunmaktır.
Radyoaktivite Ölçüm ve Analiz Laboratuvarlarında çeşitli teknikler kullanarak birçok numune türünde radyoaktivite analizleri yapmaktadır. Radyoaktivite Ölçüm ve Analiz Laboratuvarlarımız sahip olduğu nitelikli personel ve teknolojik altyapı ile 5 laboratuvardan oluşmaktadır.
Gama Spektrometri Laboratuvarı
Toplam Alfa Beta Sayım Laboratuvarı
Sıvı Sintilasyon Spektrometri Laboratuvarı
Alpha Spektrometri Laboratuvarı
14C Tarihlendirme Laboratuvarı
Gama Spektrometri, Toplam Alfa/Beta, Sıvı Sintilasyon Spektrometri ve Alfa Spektrometri Laboratuvarlarında uygulanan deney metotları, TS EN ISO/IEC 17025 standardı kapsamında TÜRKAK tarafından 2009 yılında akredite edilmiştir. Bu kapsamda laboratuvarlarımızın altyapısını ve ölçüm yeteneklerini geliştirmek için araştırma ve geliştirme faaliyetleri yürütülmekte ve uluslararası yeterlilik testlerine düzenli olarak katılım sağlanmaktadır.
Gama Spekrometri Laboratuvarı
Gama spektrometrik yöntem ile gama radyasyonu yayan radyonüklitlerin tanımlanması ve aktivitesinin belirlenmesine yönelik analizler yapılmaktadır. Özel veya tüzel kişiler tarafından talep edilen gıda (134Cs, 137Cs) ve yapı malzemelerinde (226Ra, 232Th, 40K, 134Cs, 137Cs) radyoaktivite ölçümleri yapılmaktadır. Bu kapsamda ihraç edilen ürünler veya ithal edilecek ürünlere yönelik olarak lisans ve sertifika hizmetleri verilmektedir. Çevresel radyoaktivite izleme faaliyetleri kapsamında bitkisel, hayvansal numuneler ile toprak, su ve hava numunelerinde radyoaktivite ölçüm hizmetleri verilmektedir.
Ayrıca gama spektrometrik yöntemle zenginleştirilmiş veya tüketilmiş uranyum örneklerinde, uranyum zenginliği (235U/238U oranı) belirlenmekte ve ayrıca plütonyum tayini yapılabilmektedir.
Toplam Alfa/Beta Laboratuvarı
Toplam Alfa /Beta sayım tekniği ile Orantılı Sayaçlarla; içme Suyu, doğal mineralli su, kaplıca suları, deniz suları, hava filtreleri ve diğer çevresel numunelerde toplam alfa, toplam beta aktivite analizleri ve su numunelerinde 210Pb analizi yapılmaktadır.
Sıvı Sintilasyon Spektrometri Laboratuvarı
Sıvı sintilasyon spektrometri tekniği ile su numunelerinde 3H ve 90Sr, gıdalarda 90Sr, çevresel radyoaktivite izleme faaliyetleri kapsamında da gıda, toprak, su ve hava numunelerinde 90Sr analizleri yapılmaktadır.
Alfa Spekrometri Laboratuvarı
Alfa Spektrometri Laboratuvarı’nda başta toplam alfa aktivitesi 0,5 Bq/L’den yüksek olan su örneklerinde toplam gösterge dozu analizi (234U, 238U ve 226Ra) olmak üzere, farklı örnek matrislerinde de alfa yayıcı radyoizotopların analizleri yapılmaktadır.
Ayrıca sedimentte 210Po tekniği kullanılarak 210Pb analizleri yapılmaktadır. (İstanbul Yerleşkesi)
C-14 Tarihlendirme Laboratuvarı
14C tarihleme tekniği ile ahşap, kömür, toprak, tohum, bitki ve deniz kabuğu gibi arkeolojik ve jeolojik örneklerde 14C analizi yapılmaktadır.
Nötron Çalışmaları Laboratuvarı
Nötron Çalışmaları Laboratuvarında ve bu laboratuvarla ilişkili gama spektrometresi laboratuvarında her biri 592 GBq olan 3 adet 241Am/Be nötron ışınlama hücresi ile nötronlarla çekirdek reaksiyonları sırasında reaksiyona iştirak eden nükleer parametrelerin ölçümleri yapılmaktadır. Bu bağlamda, özellikle 238U ve 232Th'nin hızlı nötronlarla fisyon reaksiyonu sonucu oluşan fisyon ürünlerinin kütle dağılımları, hızlı nötron eşik dedektörlerinin tesir kesitleri, termal ve epitermal nötron tesir kesitleri, yarı ömür ölçümleri, nötron akı ölçümleri, fisyon ürünlerinin gama enerjilerinin çıkış olasılıklarının tayinini vb. yapmak mümkündür. Ayrıca Na (dâhil) ile U (dâhil) arasındaki yaklaşık 50 elementin nötron aktivasyon analizi (NAA) metodu ile ilgilenilen elementlerin nükleer özelliklerine (izotopik bolluk, nötron tesir kesiti, yarı ömür, gama enerjisinin büyüklüğü ve şiddeti) bağlı olarak, 0,2 g ile 4x10-6 g aralığında nicel analizleri yapılabilmektedir.
740 GBq 241Am/Be nötron kaynaklı başka bir ışınlama sistemi ile yeni geliştirilen malzemelerin hızlı ve yavaş nötron soğurma ve geçirme testleri yapılabilmektedir. Bu testler ülkemizde sadece bu laboratuvarda gerçekleştirilebilmektedir. Çok duyarlı olarak, malzemelerin 50 keV–1500 keV enerji aralığında gama soğurma katsayıları da deneysel olarak ölçülmektedir
NÖTRON AKTİVASYON ANALİZİ (NAA)(Istanbul Yerleşkesi)
Nötron aktivasyon analizi(NAA), malzemenin nötronlarla ışınlanıp radyoaktif hale getirdikten sonra yayımlanan gamma ışınlarının algılanıp ve değerlendirilmesine dayanan bir tekniktir. Nötron aktivasyon analizi, pek çok alanda, eser ve minor miktarda elementlerin tayin edilmesinde kullanılmaktadır. Çevre analizi uygulamaları, jeolojik ve jeokimyasal analizlerin yanısıra, arkeoloji çalışmalarında kullanılır.
Bu sayfa 17 September 2025 10:32 tarihinde güncellendi
